اسید هیومیک
غالب مواد معدنی نظیر اکسیدها، کربنات‌ها و سولفیدها برای گیاه قابل جذب نیستند
سولفات‌ها هم قابلیت جذب محدودی دارند.
نقش هیومیک اسید خاک از یک طرف انحلال و جذب عناصر نامحلول از خاک
از طرف دیگر حفظ و نگهداری این عناصر در خود و انتقال آن در زمان مناسب به ریشه گیاه است.
به این عمل تبادل کاتیونی نیز گفته می‌شود.
با بهبود تولید قند، پروتئین و ویتامین در گیاه و نیز تأثیر مثبتی که بر جنبه‌های مختلف فتوسنتز دارد
نیز محتوای غذایی محصولات کشاورزی را افزایش می‌دهد.
کودهای شیمیایی که دوام اثر ناچیزی دارند
به شکل‌های مختلف نظیر تجزیه، تبخیر، تصعید، آبشویی و یا تثبیت از دسترس گیاه خارج می‌شوند
اما هیومیک اسید پایداری بی‌نظیری دارد.
میکروارگانیسم‌های مفید خاک می توانند اسید هیومیک را بعنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار دهند.
هیومیک‌ها پیش از اینکه کود باشند اصلاح کننده خاک هستند
به این معنا که پلیمرهای هیومیک اسید شبیه یک چسب ارگانیک عمل می‌کنند
ذرات مواد معدنی خاک را به هم می‌چسبانند.
میکروگرانول‌های تشکیل شده نیز با کمک همین چسب به هم پیوند شده گرانول‌های درشت‌تری ایجاد می‌کنند.
وقتی این گرانول‌ها در کنار هم قرار بگیرند در بین خود فضای خالی ایجاد می‌کنند
که به نفوذ بیشتر هوا، آب و ریشه کمک می‌کند،
همچنین فضای مناسبی برای موجودات ریز اعم از میکروسکوپی و ماکروسکوپی ایجاد می‌کنند.
مصرف اسید هیومیک در خاک های رسی موجب کاهش تثبیت پتاسیم و افزایش جذب پتاسیم می شود.
لازم به ذکر است کود هیومیک اسید در تمام محصولات زراعی و باغی بر حسب نیاز توصیه می شود.
مصرف اسید هیومیک با کیفیت (نه پودر زغال سنگ) می تواند در درختان پسته بازدهی خیلی خوبی داشته باشد.
تقسیم بندی هیومیک اسید:
هیومیک اسید در دنیا به دو نوع اصلی و سه فرم تقسیم بندی می گردد.
هیومیک اسید به دو نوع غیرفعال و فعال تقسیم بندی می گردد.
غیر فعال آن در آب مقطر قابل حل نیست و از ماده اصلی لیوناردیت بدست می آید
pH آن اسیدی 5 – 4 است.فعال که هیومیک آن از نوع غیر فعال استخراج می شود
به فرمهای مایع و پودری در آورده می شود و بصورت قابل حل در آب مصرف می شود.
این نوع دارای pH بالای خنثی یا قلیایی هست.
فرمهای هیومیک اسید شامل گرانول یا پلیت ، مایع و پودری می باشد.
گرانول یا پلیت فرم کم محلول در آب است
در واقع ازماده لیوناردیت Leonardite هست که در دنیا به اسم هیومیک اسید نیمه محلول مخصوص مصرف خاکی فروخته می
شود و همان نوع «غیر فعال هیومیک اسید» بشمار می رود .
درصد آن در نمونه های تجاری حداقل می بایست بالای %50 باشد
دارای خصوصیت های ویژه ای هست
از جمله اسیدیته حدود 4 که برای مناطق پسته کاری گزینه مناسبی هست
اصلاح کننده خاک که می بایست در منطقه ریشه و به میزان کافی مصرف گردد تا بتوان از خواص آن بهره برد.
این فرم دارای قیمت ارزانی بوده ( نسبت به فرمهای دیگر) و می توان مقادیر بالا مصرف نمود
در واقع این لیوناردیت وقتی در خاک در معرض رطوبت و pH قلیایی قرار می گیرد
هیومیک و فولویک اسید آن کم کم آزاد می شود
تا مدت نسبتا طولانی خواص آن باقی می ماند
در کنار عناصر و مواد آلی قرار گرفته و جذبشان را افزایش می دهد.
نکته:
فرم مایع که هیومیک و فولیک اسید استخراج شده در محیط مایع هست ؛
هیومیک آن 10 تا 18 درصد هیومیک آزاد شده و فعال است
نیاز به زمان جهت آزاد شدن هیومیک آن نیست.
فرم پودری که در واقع همان مایع است
با روشهای مختلف بصورت خشک شده پودری در آورده شده و همان حلالیت را،
در عین فعال بودن هیومیک حفظ کرده است.
درصد آن 55% به بالا است. بیشتر برای مصرف در سیستم های آبیاری طراحی شده.
با توجه به اینکه فرایندهای مختلفی را در کارخانه طی کرده است
قیمت به مراتب بالاتری نسبت به نمونه گرانول دارد( حدود 20 برابر قیمت)
نمی توان این دو فرم را مستقیم با هم مقایسه نمود.
در ضمن نمی توان به مقدار بالا در هکتار مصرف نمود و چون قابل حل در آب هست برای مدت طولانی در خاک نمی ماند.
در ضمن هیومیک های فعال همانطور که ذکر شد، pH قلیایی دارند.
درحال حاضر همه فرمهای آن هم در داخل کشور تولید می شود و هم نمونه های وارد اتی آن وجود دارد.
با توجه به تقسیم بندی موجود ،می بایست یک فرم خاص از نمونه داخلی و خارجی را با هم مقایسه کنیم ( مثلا پودری )
با توجه به قیمت بهترین نوع را برگزینیم و با توجه به مورد مصرف، فرم مورد نیاز است.
